Pałac w Brynku

Schloß Brynneck

nr rej. 658/66 z 28 maja 1966[1]
Południowo-zachodnia elewacja pałacu (2019)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Brynek
Adres	ul. Park 5[2]
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	eklektyzm
Ukończenie budowy	1829
Pierwszy właściciel	Bernard von Rosenthal
Kolejni właściciele	rodzina Henckel von Donnersmarck (1904–1939)
Plan budynku
Położenie na mapie gminy Tworóg Pałac w Brynku
Położenie na mapie Polski Pałac w Brynku
Położenie na mapie województwa śląskiego Pałac w Brynku
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Pałac w Brynku
50°30′54,07″N 18°44′18,71″E/50,515019 18,738531
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Brynku – zabytkowy^[3] pałac w Brynku w powiecie tarnogórskim, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego jako część zespołu pałacowego, który obejmuje także park z ogrodem botanicznym^[1].

Pałac wraz z całym przynależącym do niego zespołem parkowym i ogrodem botanicznym zbudowany został w 1829 roku przez Bernarda von Rosenthala z Wrocławia dla księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen^[4]. W roku 1872 rozbudowany został o skrzydła.

W 1904 r. pałac wraz z okolicznymi dobrami kupił hrabia Hugo II Henckel von Donnersmarck z Siemianowic. Ostatnia przebudowa miała miejsce w roku 1905 według projektu architekta z Wrocławia Karla Grossera, w stylu eklektycznym.

Obecnie w budynku pałacu mieści się internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.

Pałac z XIX w. przebudowany w stylu eklektycznym, dwupiętrowy, z tarasem z kamienną balustradą i loggią od południa. Nad portykiem znajdują się dwie jońskie kolumny. Boki korpusu flankują dwie wieże z cebulastymi hełmami. Główne wejście w portyku. Nad oknem pierwsze pietra kartusz z herbem Hugo II Henckel von Donnersmarck, właściciela od 1904^[5][6]. Powyżej herbu attyka z postaciami przedstawiającymi myśliwego, robotnika, rolnika i rybaka. Dach pałacu mansardowy, wewnątrz mieści się biblioteka z drewnianą boazerią oraz izba pamięci narodowej.

W zachodnim skrzydle znajduje się pałacowa kaplica nakryta cebulastym hełmem z latarnią, połączona z pałacem galerią. W latach PRL-u w kaplicy umiejscowiono sklep. Dopiero w 1991 r. sekularyzowaną kaplicę oddano kościołowi.

• Pałac eklektyczny z 1829 r.
• dwa budynki stróżówek z kutymi bramami
• cieplarnia z budynkiem kotłowni i wieżą
• wieża ciśnień z zegarem i przelotową bramą z 1906 r.
• oranżeria z cegły z około 1910 r. na planie litery "H" z wieżą, dziś częściowo administrowana przez Gimnazjum Publiczne
• zabudowania gospodarcze, w tym ujeżdżalnia
• oficyna pałacowa

• 
  Pałac w 2. poł. XIX w.
• 
  Pałac na pocz. XX w.
• 
  Pałac na pocz. XX w.
• 
  Pałac na pocz. XX w.
• 
  Kaplica pałacowa na pocz. XX w.
• 
  Wnętrze pałacu na pocz. XX w.
• 
  Park z ogrodem botanicznym
• 
  Wieża z herbem Henckel v. Donnersmarck
• 
  Na wieży herb Henckel v. Donnersmarck
• 
  Ryzalit z herbem Henckel v. Donnersmarck
• 
  Herb Henckel von Donnersmarck
• 
  Herb Henckel von Donnersmarck

• A. Kuzio-Podrucki, Henckel von Donnersmarckowie. Kariera i fortuna rodu, Bytom 2003
• J. A. Krawczyk, A. Kuzio-Podrucki, Zamki Donnersmarcków, Radzionków 2002
• A. Kuzio-Podrucki, P. Nadolski, D. Woźnicki, Herbarz bytomski, Bytom 2003
• I. Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850 - 1914, Katowice 2001, s. 79 - 80.
• F. Zgodzaj, Rosenthalowie z Brynka, w: „Montes Tarnovicensis” nr 17/2005.

• film prezentujący pałac z lotu ptaka