Szkoła marburska – jedna ze szkół neokantowskich[1], jej nazwa pochodzi od geograficznego położenia głównego ośrodka tej szkoły – Marburga.
Szkoła marburska wychodziła od trzech punktów kantyzmu (tak jak go rozumiano w XIX wieku):
- poznanie wyrasta ze zmysłów i z myśli, są niezbędne i razem się uzupełniają
- myśl wprowadza do poznania czynnik subiektywności
- poznajemy tylko zjawiska, ale poza zjawiskami istnieje niepoznawalny byt
Myśl szkoły marburskiej, wychodząc od tych twierdzeń, ostatecznie od nich odeszła i doszła do wniosku, że kantyzm trzeba przekształcić[2].
Jest to filozofia kultury i nauki. Przedstawiciele szkoły marburskiej za najistotniejsze uważali wartości moralne i estetyczne. To wartości duchowe, a nie materialne okiełznanie przyrody, są ekspresją ducha ludzkiego. Człowiek tworzy kulturę, aby poznawać przez nią samego siebie, to ona definiuje naturę człowieka i jego ludzkie przymioty. Przez kulturę człowiek żyje w świecie symbolicznym, oplata go sieć symboli, którą tworzą sztuka, religia, język. Żyjemy niejako "wirtualnie" w owej siatce symboli, a nie wśród rzeczy materialnych.
Nie ufali faktom, byli wrogami empiryzmu. W empiryzmie szkoła marburska widziała największy błąd filozofii.
Przedstawiciele
[edytuj | edytuj kod]Założycielem szkoły marburskiej był Hermann Cohen (1842-1918)[3]. Pośród licznych przedstawicieli tej szkoły najwybitniejszy są Paul Natorp (1854-1924) i Ernst Cassirer (1874-1945)[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ szkoła marburska, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-28] .
- ↑ Szkoła marburska i jej idealizm. W: Władysław Tatarkiewicz: Historia filozofii. Wyd. XXII. T. III: Filozofia XIX wieku i współczesna. Warszawa: PWN, 2007, s. 278. ISBN 978-83-01-14466-1.
- ↑ Bakradze 1964 ↓, s. 159.
- ↑ Bakradze 1964 ↓, s. 160.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Konstanty Bakradze: Szkoła marburska. W: Konstanty Bakradze: Z dziejów filozofii współczesnej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964, s. 159–228. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Honorata Jakuszko, Marburska szkoła, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-16].