49 Batalion Ochrony Pogranicza

49 Samodzielny Batalion Ochrony Pogranicza – samodzielny pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza.

49 Batalion Ochrony Pogranicza sformowany został w 1948 w strukturze 19 Brygady Ochrony Pogranicza^[2].

Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 205/Org. z 4 grudnia 1948, z dniem 1 stycznia 1949, Wojska Ochrony Pogranicza podporządkowano Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego^[3]. Zaopatrzenie batalionu przejęła Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej^[4].

Przeformowany w 1950 na 31 batalion Wojsk Ochrony Pogranicza^[a]. Dowództwo i sztab batalionu stacjonował w Nowym Sączu.

Dyslokacja 49 batalionu Ochrony Pogranicza przedstawiała się następująco^[5][6] :

• dowództwo batalionu i pododdziały sztabowe – Nowy Sącz
• 180 strażnica Ochrony Pogranicza – Muszynka
• 181 strażnica Ochrony Pogranicza – Muszyna
• 182 strażnica Ochrony Pogranicza – Żegiestów
• 183 strażnica Ochrony Pogranicza – Piwniczna
• 184 strażnica Ochrony Pogranicza – Szlachtowa

 Osobny artykuł: bataliony ochrony pogranicza.

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.119 -123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
• Wykaz dyslokacyjny etatowych pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z dnia 20 października 1956 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.