Bitwa pod Kozianami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
28–31 maja 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Kozianami | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
I ofensywa Frontu Zachodniego | ||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Bitwa pod Kozianami – walki grupy płk. Stanisława Nałęcza-Małachowskiego z oddziałami 53. i 8 Dywizji Strzelców w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Przebieg działań
[edytuj | edytuj kod]Działania wojsk przed bitwą
[edytuj | edytuj kod]14 maja 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie, a 16 Armia Nikołaja Sołłohuba wykonała uderzenie pomocnicze w kierunku Mińska[1]. W rejonie Lepla i Uszacza oddziały 1 Dywizji L-B i 13 pułku piechoty z 8 Dywizji Piechoty nie wytrzymały uderzenia 4., 11., 56. i 5 Dywizji Strzelców i rozpoczęły odwrót[2]. 21 maja 1 Armia gen. Stefana Majewskiego została wzmocniona ściągniętą z rejonu Wilna 10 Dywizją Piechoty. Dywizja ta obsadziła linię obronną między Szarkowszczyzną a Kozianami. Umożliwiło to wycofującym się 8 DP i 1 DLB oderwanie się od przeciwnika i zreorganizowanie oddziałów[3]. 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich na linię Dryssa – Przedbrodzie – Duniłowicze – Budsław – rzeka Serwecz – Milcza – rzeka Omniszewka[4].
Walki grupy płk. Małachowskiego
[edytuj | edytuj kod]Grupa płk. Małachowskiego obsadzała front między jeziorem Bohin a linią kolejową Głębokie – Święciany. Kozian broniły kompanie techniczne 28. i 30 pułku piechoty oraz pododdziały 13 pułku ułanów[5].
28 maja sowiecka 8 Dywizja Strzelców (6.?) uderzyła na Kiziany i zepchnęła Polaków na skraj miasteczka. W tym czasie walcząca na południe od grupy płk. Małachowskiego polska 8 Dywizja Piechoty wycofała się do rejonu Miadziołek i tym samym sowiecka 53 Dywizja Strzelecka wyszła na skrzydło grupy Małachowskiego[6].
Pod Kozianami skoncentrowały się: 28., 30. i 21 pułk piechoty. Polskie pułki do wieczora toczyły ciężkie walki z nacierającym przeciwnikiem. Nocą z 28 na 29 maja grupa otrzymała rozkaz odwrotu na linię „starych okopów niemieckich”[6].
30 maja na Koziany koncentrycznie uderzyły 28 i 30 pułk piechoty[7]. II/30 pp obszedł ugrupowanie nieprzyjaciela i uderzył na jego tyły[8]. Spowodowało to wybuch paniki i jego bezładną ucieczkę[6].
Bilans walk
[edytuj | edytuj kod]Oddziały grupy płk. Małachowskiego odzyskały Koziany. Uchwycono także nieuszkodzony most na Dziśnie oraz tabory wyładowane żywnością i amunicją. Koziany stanowiły dogodną rubież do natarcia w ramach czerwcowej polskiej kontrofensywy nad Berezyną.
Sowieci stracili 170 jeńców i 7 cekaemów[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 32.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Laskowski (red.) 1931 ↓, s. 272.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 15.
- ↑ a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 206.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 16.
- ↑ Makowski 1928 ↓, s. 15-16.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Otton Laskowski (red.): Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
- Tadeusz Makowski: Zarys historii wojennej 30-go pułku Strzelców Kaniowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Wacław Zaborowski: Zarys historii wojennej 28-go pułku Strzelców Kaniowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
