SM UB-64 , okręt siostrzany UB-49 | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Projekt |
44 |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
1916 |
Wodowanie |
6 stycznia 1917 |
Kaiserliche Marine | |
Nazwa |
SM UB-49 |
Wejście do służby |
28 czerwca 1917 |
Wycofanie ze służby |
listopad 1918 |
K.u.K. Kriegsmarine | |
Nazwa |
SM U-80 |
Los okrętu |
poddany w 1919 Wielkiej Brytanii, złomowany |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
55,3 metra |
Szerokość |
5,8 metra |
Zanurzenie |
3,68 metra |
Zanurzenie testowe |
50 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 809 kW (1100 KM) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 580 kW (788 KM) 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
na powierzchni: 9040 Mm przy 6 węzłach |
Uzbrojenie | |
1 działo kal. 8,8 cm, 10 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
5 × 500 mm |
Załoga |
34 |
SM UB-49 – niemiecki okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 96 zbudowanych jednostek typu UB III. Okręt miał wyporność 516 ton w położeniu nawodnym i 651 ton pod wodą, a jego główną bronią było 10 torped o kalibrze 500 mm wystrzeliwanych z pięciu wyrzutni. Napędzana silnikami wysokoprężnymi i elektrycznymi jednostka rozwijała prędkość 13,6 węzła na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu, osiągając zasięg nawodny wynoszący 9040 Mm przy prędkości 6 węzłów (i 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą).
UB-49 został zwodowany 6 stycznia 1917 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a do służby w Kaiserliche Marine wcielono go 28 czerwca 1917 roku. Przebazowany na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą SM U-80, pływając w składzie Flotylli Pola . W czasie służby operacyjnej okręt odbył osiem patroli bojowych, podczas których zatopił 40 statków o łącznej pojemności 72 817 BRT, a siedem statków o łącznej pojemności 31 556 BRT zostało uszkodzonych. SM UB-49 został poddany Wielkiej Brytanii w styczniu 1919 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Wydane w kwietniu 1915 roku przez Inspektorat U-Bootów memorandum wzywało kierownictwo Cesarskiej Marynarki Wojennej do zaprojektowania i budowy uproszczonego typu okrętu podwodnego, który miał zostać wykorzystany w działaniach blokadowych Wielkiej Brytanii[1]. Budowa dużych, oceanicznych okrętów podwodnych trwała zbyt wiele czasu, podobnie jak używanych do ich napędu silników wysokoprężnych o dużej mocy, co powodowało duży niedobór jednostek tej klasy w niemieckiej flocie[1][2]. Wznowienie na początku 1916 roku nieograniczonej wojny podwodnej sprawiło, że konieczne stało się opracowanie średniej wielkości okrętu podwodnego uzbrojonego w torpedy, który można było szybko zbudować[3]. Przybrzeżne okręty typu UB II były zbyt słabo uzbrojone i miały niewystarczający zasięg, przez co ich użycie ograniczone było przeważnie do wód Morza Północnego i kanału La Manche, natomiast nowo projektowane torpedowe okręty podwodne musiały być zdolne do operowania wokół Wysp Brytyjskich i na Morzu Śródziemnym[4][5]. Zrezygnowano z wcześniejszego schematu prostych jednostek jednokadłubowych z zewnętrznymi zbiornikami balastowymi na rzecz konstrukcji dwukadłubowej[6][7].
Projekt nowego okrętu podwodnego średniej wielkości oparto na konstrukcji udanych podwodnych stawiaczy min typu UC II[2][4]. Dziobowej części okrętu nadano nowy profil, a szyby minowe zastąpiono przedziałem torpedowym z czterema wewnętrznymi wyrzutniami torped; powiększono również wyposażony w dwa peryskopy kiosk[4]. Znacznie została powiększona moc silników spalinowych i elektrycznych, jak również pojemność zbiorników paliwa, jednak odbyło się to kosztem zmniejszenia o 40% wielkości baterii akumulatorów i o blisko 30% ich pojemności w stosunku do SM U-16 , przez co spadła prędkość podwodna i zasięg[4]. Okręty charakteryzowały się doskonałą manewrowością i krótkim czasem zanurzania wynoszącym 30 sekund[8][9]. Budowa okrętów o nadanym przez Inspektorat U-Bootów numerze projektu 44, zwanych później typem UB III, miała rozpocząć się po zrealizowaniu przez stocznie kontraktów na budowę jednostek typu UB II i UC II, czyli najwcześniej wiosną 1917 roku[4].
SM[a] UB-49 zamówiony został 2 maja 1916 roku jako jednostka z liczącej 24 jednostki I serii okrętów typu UB III[4][b]. Powstał w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 26 okrętów typu UB III zbudowanych w tej wytwórni[4][10] . UB-49 otrzymał numer stoczniowy 294 (Werk 294)[11][12] . Stępkę okrętu położono w 1916 roku, a zwodowany został 6 stycznia 1917 roku[12][13]. Koszt budowy okrętu wyniósł 3 mln 276 tys. marek[14].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]SM UB-49 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[7][15]. Długość całkowita wynosiła 55,3 metra, szerokość 5,8 metra i zanurzenie 3,68 metra[7][14]. Kadłub sztywny miał 40,1 metra długości i 3,9 metra szerokości[14][16] . Podzielony był grodziami na następujące przedziały (od dziobu): przedział torpedowy, pomieszczenia załogi, centrala, pomieszczenia załogi, przedział silników spalinowych, przedział silników elektrycznych oraz rufowy przedział torpedowy[17]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 8,25 metra[14][16] . Dziób jednostki przystosowany był do przecinania sieci przeciwpodwodnych[18]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 516 ton, a w zanurzeniu 651 ton[7][14].
Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V35/35 o łącznej mocy 809 kW (1100 KM) przy 450 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 580 kW (788 KM) przy 362 obr./min[7][19]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby o średnicy 1,4 metra każda[9]. Jednostka wyposażona była w dwa stery kierunku i dwa podwójne stery głębokości[20]. Okręt osiągał prędkość 13,6 węzła na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu[7][14]. Zasięg wynosił 9040 Mm przy prędkości 6 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[7][14]. Zbiorniki mieściły 75 ton paliwa[12][14][c], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[20]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[8][12][d], a czas wykonania manewru zanurzenia 30 sekund[8][21].
Głównym uzbrojeniem okrętu było pięć wewnętrznych wyrzutni torped kalibru 500 mm: cztery dziobowe i jedna na rufie, z łącznym zapasem 10 torped[5][9]. Broń artyleryjską stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 8,8 cm TK C/08 L/30, z zapasem amunicji wynoszącym od 160 do 296 naboi[9][12] . Okręt wyposażony był w dwa peryskopy: wachtowy i bojowy[18]. Wyposażenie ratownicze stanowiła umieszczona na pokładzie łódź ratunkowa[9].
Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 31 podoficerów i marynarzy[8][20][e].
Służba
[edytuj | edytuj kod]1917 rok
[edytuj | edytuj kod]SM UB-49 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 28 czerwca 1917 roku[9][11] . Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Hans von Mellenthin, wcześniej dowodzący UB-43[22] . Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na Morze Śródziemne i 22 sierpnia wyruszył z Kilonii w długi rejs w kierunku austro-węgierskich baz[23].
2 września w odległości około 130 Mm na północny zachód od przylądka Finisterre (na pozycji 46°00′N 11°04′W/46,000000 -11,066667) okręt zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił zbudowany w 1893 roku norweski szkuner z pomocniczym napędem motorowym „Caracas” o pojemności 1077 BRT, płynący z Filadelfii do La Rochelle z ładunkiem oleju smarowego w beczkach[24] . Dwa dni później w pobliżu portu Ribeira U-Boot zatopił zbudowany w 1894 roku grecki parowiec „Theodora” (2899 BRT), płynący z Cagliari do Nantes (nikt nie zginął)[25] . 6 września na zachód od Gibraltaru UB-49 zatrzymał i po zejściu załogi zatopił zbudowany w 1872 roku francuski żaglowiec z pomocniczym napędem motorowym „Moina” o pojemności 168 BRT, płynący na trasie Tanger – Dunkierka (na pozycji 36°32′N 7°15′W/36,533333 -7,250000)[26] . Nazajutrz lista wojennych osiągnięć załogi okrętu podwodnego powiększyła się o trzy pozycje: trzy brytyjskie parowce i portugalski żaglowiec[27] . W odległości 60 Mm na południowy zachód od Przylądka Spartel UB-49 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1912 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Hunsbridge” o pojemności 3424 BRT, transportujący m.in. węgiel ze Swansea do Gibraltaru (na pozycji 35°10′N 5°50′W/35,166667 -5,833333, w wyniku ataku zginęły dwie lub trzy osoby)[28][29] . Następnie na wodach zachodniego podejścia do Cieśniny Gibraltarskiej U-Boot storpedował dwa kolejne brytyjskie parowce: zbudowany w 1898 roku uzbrojony „Clan Ferguson” (4808 BRT), przewożący węgiel i drobnicę z Glasgow do Bombaju, zatopiony na pozycji 35°50′N 6°10′W/35,833333 -6,166667 ze stratą 10 członków załogi[28][30] i pochodzący z 1895 roku „Brodmead” (5646 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Barry do Port Saidu, który doznał uszkodzeń na pozycji 35°52′N 6°13′W/35,866667 -6,216667 tracąc 12 marynarzy[31] . Tego dnia w odległości 12 Mm od Larache (na pozycji 35°09′N 6°35′W/35,150000 -6,583333) UB-49 zatrzymał i zatopił portugalski żaglowiec „Casa Blanca” (31 BRT)[32] .
9 września U-Boot wszedł w skład Flotylli Pola (niem. U-Flottille Pola)[11] . Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą SM U-80, jednak załoga pozostała niemiecka[33][34].
16 grudnia w pobliżu San Vito Lo Capo UB-49 zatrzymał i zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1871 roku włoską drewnianą brygantynę „New York” o pojemności 442 BRT (na pozycji 38°14′N 12°55′E/38,233333 12,916667) oraz włoski żaglowiec „San Francesco Di Paola” (51 BRT)[35][36] . Dwa dni później na południe od Salerno (na pozycji 40°08′N 14°56′E/40,133333 14,933333) załoga okrętu zatrzymała zbudowaną w 1906 roku włoską drewnianą brygantynę „Giuilo S” o pojemności 151 BRT, transportujący ładunek siarki z Lipari do Port-Saint-Louis-du-Rhône[37] . Statek został celnie ostrzelany, a następnie po ewakuacji jego załogi niemieccy marynarze umieścili na pokładzie ładunki wybuchowe; mimo eksplozji żaglowiec ostatecznie nie zatonął i został później odholowany do portu[37] . 20 grudnia w Zatoce Genueńskiej U-Boot zaatakował trzy parowce, topiąc dwa i jeden uszkadzając[27] . Nieopodal Taggii (na pozycji 43°49′N 7°53′E/43,816667 7,883333) okręt zatopił zbudowany w 1900 roku włoski parowiec „Attualita” (4791 BRT), płynący z Savony do Gibraltaru[38] ; w odległości 1 Mm na południe od latarni morskiej Capo Mele został storpedowany i zatopiony pochodzący z 1915 roku norweski parowiec „Regin” o pojemności 1845 BRT, płynący pod balastem z Genui do Almeríi (w wyniku ataku śmierć poniósł jeden marynarz)[39] , a w odległości 1 Mm od San Remo w wyniku ataku U-Boota został sztrandowany zbudowany w 1908 roku amerykański parowiec „Suruga” (4374 BRT), płynący z Genui do Marsylii (obyło się bez strat w ludziach)[40][f]. Następnego dnia na tych samych wodach okręt podwodny zaatakował dwa kolejne płynące z Genui do Gibraltaru włoskie parowce: zbudowany w 1911 roku „Stromboli” (5356 BRT), zatopiony nieopodal latarni morskiej Capo Mele (na pozycji 43°57′N 8°12′E/43,950000 8,200000) i pochodzący z 1913 roku „Monte Bianco” (6968 BRT), storpedowany i uszkodzony na pozycji 43°58′N 8°12′E/43,966667 8,200000[41][42] . 22 grudnia na południe od Livorno UB-49 storpedował i uszkodził transportujący ładunek drobnicy zbudowany w 1895 roku włoski parowiec „Piemonte” o pojemności 2395 BRT, który osiadł na mieliźnie i został później podniesiony[43] . Nazajutrz w odległości około 20 Mm na północ od Populonii okręt zatopił płynący z Kalkuty do Genui zbudowany w 1905 roku włoski parowiec „Caboto” o pojemności 4418 BRT[44] . 25 grudnia w Zatoce Policastro UB-49 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1898 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Umballa” o pojemności 5310 BRT, transportujący jęczmień z Karaczi przez Syrakuzy do Neapolu (na pozycji 39°46′N 15°39′E/39,766667 15,650000, w wyniku ataku zginęło 15 członków załogi)[28][45] .
1918 rok
[edytuj | edytuj kod]Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (niem. I. U-Flottille Mittelmeer) i II Flotylla w Cattaro (II. U-Flottille Mittelmeer), a UB-49 znalazł się w składzie tej drugiej[11][46]. W tym roku w miejsce działa kalibru 8,8 cm zamontowano działo kalibru 10,5 cm Utof C/16 L/45 (zapas pocisków wynosił od 108 do 192)[9][47].
26 stycznia na zachód od Sycylii okręt zatrzymał i zatopił zbudowany w 1884 roku włoski żaglowiec „Caterina” o pojemności 22 BRT (na pozycji 37°36′N 12°18′E/37,600000 12,300000)[48] . Dwa dni później ten sam los spotkał dwie włoskie brygantyny: zbudowaną w 1914 roku „Lysi” o pojemności 247 BRT, zatrzymaną i zatopioną na wschód od Sardynii na pozycji 40°44′N 9°50′E/40,733333 9,833333 i powstałą w 1902 roku „Elsa” (165 BRT), zatrzymaną i zatopioną na południe od Anzio (na pozycji 41°23′N 12°37′E/41,383333 12,616667)[49][50] . 29 stycznia U-Boot zatrzymał i zatopił kolejnych pięć włoskich żaglowców: zbudowaną w 1893 roku drewnianą brygantynę „Ada” o pojemności 179 BRT (na pozycji 41°20′N 12°40′E/41,333333 12,666667)[51] , pochodzący z 1885 roku „Paolo Merica” o pojemności 127 BRT (na pozycji 41°24′N 12°34′E/41,400000 12,566667)[52] , zbudowany w 1885 roku „Fanny” (74 BRT)[53] , „Lavoro” (160 BRT)[54] i „Lucia Martini” (160 BRT; trzy ostatnie jednostki w Zatoce Genueńskiej)[55] .
4 lutego nieopodal Genui UB-49 zaatakował i uszkodził zbudowany w 1917 roku brytyjski parowiec „General Church” o pojemności 6600 BRT, płynący pod balastem z Genui do Saint John (na jego pokładzie zginęły dwie osoby)[56] . Trzy dni później w pobliżu Livorno U-Boot zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1911 roku włoski uzbrojony trawler G32 (237 BRT)[57][g]. 8 lutego w odległości około 40 Mm na południe od latarni morskiej La Garoupe okręt zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił zbudowany w 1871 roku duński drewniany szkuner „Mette” o pojemności 118 BRT, płynący pod balastem z Genui do Ibizy[58] .
13 marca w odległości 70 Mm na południowy zachód od Neapolu UB-49 zatrzymał i zatopił zbudowany w 1884 roku włoski drewniany kuter „S. Francesco Di Paola D.” o pojemności 26 BRT (na pozycji 39°45′N 12°38′E/39,750000 12,633333)[59] . Tego samego dnia na pozycji 40°36′N 13°09′E/40,600000 13,150000 w wyniku ataku U-Boota uszkodzeń doznał zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Umta” o pojemności 5422 BRT, płynący z Genui przez Neapol do Aleksandrii (na pokładzie odholowanego do portu statku zginęło ośmiu marynarzy)[60] . Następnego dnia nieopodal wyspy Ponza okręt zatopił zbudowany w 1903 roku włoski parowiec „Principessa Laetitia” o pojemności 4011 BRT, który wypłynął z Genui (nikt nie zginął)[61] . 15 marca w odległości 60 Mm na południowy wschód od Przylądka Carbonara UB-49 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1904 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Clan Macdougall” o pojemności 4710 BRT, płynący pod balastem z Neapolu do Bizerty (w wyniku ataku zginęło 33 członków załogi, w tym kapitan)[28][62] . Dwa dni później w pobliżu Przylądka Figari (na pozycji 41°07′N 9°57′E/41,116667 9,950000) U-Boot zatopił w ataku torpedowym zbudowany w 1912 roku włoski parowiec pasażerski „Tripoli” o pojemności 1743 BRT, a na jego pokładzie zginęło 288 osób[63] . 18 marca w odległości 90 Mm na wschód od Przylądka Figari (na pozycji 41°04′N 11°48′E/41,066667 11,800000) okręt zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1916 roku francuski holownik „Utrecht” (293 BRT), a w wyniku ataku zginęło dwóch marynarzy[64] . Następnego dnia w Zatoce Neapolitańskiej załoga UB-49 zatopiła dwa włoskie żaglowce: zbudowany w 1886 roku „San Francesco Di Paola” (70 BRT), przewożący ładunek fosforanów z Tunisu do Włoch, zatrzymany i zatopiony w odległości 70 Mm na północny zachód od Neapolu (na pozycji 40°40′N 13°48′E/40,666667 13,800000) oraz przewożący ładunek siarki pochodzący z 1902 roku drewniany bark „Giovanni Albanesi” o pojemności 497 BRT, zatrzymany i zatopiony ogniem artyleryjskim na pozycji 40°25′N 13°17′E/40,416667 13,283333[65][66] . 20 marca w Zatoce Neapolitańskiej (na pozycji 40°57′N 13°17′E/40,950000 13,283333) okręt zatrzymał i zatopił zbudowany w 1904 roku włoski kuter „Angelo Raffaele” (53 BRT), a dzień później w tym samym miejscu ten sam los spotkał przewożący ładunek siarki włoski żaglowiec „Dante C” (129 BRT)[67][68] . 25 marca na północ od Cieśniny Mesyńskiej U-Boot zatopił włoski żaglowiec „Carlo Splendor” o pojemności 105 BRT[69] .
26 maja w odległości 88 Mm na północny zachód od Dellys UB-49 zatopił w ataku torpedowym płynący w konwoju zbudowany w 1890 roku francuski parowiec „Le Gard” o pojemności 1658 BRT, przewożący pasażerów i pocztę z Marsylii do Algieru[70] . Nazajutrz okręt podwodny storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1898 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Uganda” o pojemności 5431 BRT, płynący pod balastem w konwoju z Genui do Gibraltaru (obyło się bez strat w ludziach)[28][71] . Tego dnia w odległości 80 Mm na południowy wschód od wyspy Formentera U-Boot zatopił zbudowaną w 1904 roku włoską drewnianą brygantynę „Carmela” (128 BRT), płynącą pod balastem z Tarragony do Bône[72] . 30 maja na zachód od Sardynii (na pozycji 40°48′N 8°00′E/40,800000 8,000000) UB-49 zatopił zbudowany w 1896 roku włoski parowiec „Pietro Maroncelli” o pojemności 5143 BRT, płynący w konwoju z Bahía Blanca do Genui (na pokładzie statku zginął komodor konwoju, wiceadmirał Giovanni Viglione)[73] . Rankiem 3 czerwca na zachód od Sardynii U-Boot zatopił w ataku torpedowym nowy, zbudowany w 1918 roku duży francuski parowiec „Mecanicien Donzel” o pojemności 8277 BRT, płynący w konwoju z Karaczi przez Bizertę do Marsylii (na pozycji 40°45′N 6°59′E/40,750000 6,983333, nikt nie zginął)[74] .
13 czerwca nowym dowódcą jednostki został por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Adolf Ehrensberger, dowodzący wcześniej UC-53[75] . 27 września w odległości 50 Mm na północny zachód od Oranu UB-49 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1917 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Hatasu” o pojemności 3193 BRT, transportujący bawełnę, porzeczki i cebulę z Aleksandrii do Liverpoolu (na pozycji 36°32′N 0°53′W/36,533333 -0,883333, w wyniku ataku zginęło dwóch marynarzy)[28][76] . 1 października w pobliżu Przylądka Palos okręt zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1865 roku hiszpański parowiec „Francoli” (1241 BRT), przewożący ładunek siarki z Alicante do Sfaxu (obyło się bez strat w załodze)[77][78].
W obliczu upadku Monarchii Austro-Węgierskiej między 28 października a 1 listopada UB-49 wypłynął w rejs do Niemiec[79][80]. Po dopłynięciu 29 listopada do ojczyzny, w myśl postanowień rozejmu w Compiègne, UB-49 został 16 stycznia 1919 roku poddany Brytyjczykom, a w 1922 roku został złomowany w Swansea[7][11] .
Podsumowanie działalności bojowej
[edytuj | edytuj kod]W latach 1917–1918 SM UB-49 odbył łącznie osiem misji bojowych, podczas których za pomocą torped, artylerii oraz ładunków wybuchowych zatopił 40 statków o łącznej pojemności 72 817 BRT, a siedem statków o łącznej pojemności 31 556 BRT zostało uszkodzonych[27] . Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 377 osób, w tym 288 na włoskim statku pasażerskim „Tripoli”[27][63] . Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[27] :
Data | Nazwa | Państwo | Tonaż[h] | Los jednostki |
---|---|---|---|---|
2 września 1917 | „Caracas” | Norwegia | 1077 | zatopiony |
4 września 1917 | „Theodora” | Królestwo Grecji | 2899 | zatopiony |
6 września 1917 | „Moina” | Francja | 168 | zatopiony |
7 września 1917 | „Brodmead” | Wielka Brytania | 5646 | uszkodzony |
7 września 1917 | „Casa Blanca” | Portugalia | 31 | zatopiony |
7 września 1917 | „Clan Ferguson” | Wielka Brytania | 4808 | zatopiony |
7 września 1917 | „Hunsbridge” | Wielka Brytania | 3424 | zatopiony |
16 grudnia 1917 | „New York” | Włochy | 442 | zatopiony |
16 grudnia 1917 | „San Francesco Di Paola” | Włochy | 51 | zatopiony |
18 grudnia 1917 | „Giuilo S” | Włochy | 151 | uszkodzony |
20 grudnia 1917 | „Attualita” | Włochy | 4791 | zatopiony |
20 grudnia 1917 | „Regin” | Norwegia | 1845 | zatopiony |
20 grudnia 1917 | „Suruga” | Stany Zjednoczone | 4374 | uszkodzony |
21 grudnia 1917 | „Monte Bianco” | Włochy | 6968 | uszkodzony |
21 grudnia 1917 | „Stromboli” | Włochy | 5356 | zatopiony |
22 grudnia 1917 | „Piemonte” | Włochy | 2395 | uszkodzony |
23 grudnia 1917 | „Caboto” | Włochy | 4418 | zatopiony |
25 grudnia 1917 | „Umballa” | Wielka Brytania | 5310 | zatopiony |
26 stycznia 1918 | „Caterina” | Włochy | 22 | zatopiony |
28 stycznia 1918 | „Elsa” | Włochy | 165 | zatopiony |
28 stycznia 1918 | „Lysi” | Włochy | 247 | zatopiony |
29 stycznia 1918 | „Ada” | Włochy | 179 | zatopiony |
29 stycznia 1918 | „Fanny” | Włochy | 74 | zatopiony |
29 stycznia 1918 | „Lavoro” | Włochy | 160 | zatopiony |
29 stycznia 1918 | „Lucia Martini” | Włochy | 160 | zatopiony |
29 stycznia 1918 | „Paolo Merica” | Włochy | 127 | zatopiony |
4 lutego 1918 | „General Church” | Wielka Brytania | 6600 | uszkodzony |
7 lutego 1918 | G32 | Regia Marina | 237 | zatopiony |
8 lutego 1918 | „Mette” | Dania | 118 | zatopiony |
13 marca 1918 | „Umta” | Wielka Brytania | 5422 | uszkodzony |
13 marca 1918 | „S. Francesco Di Paola D.” | Włochy | 26 | zatopiony |
14 marca 1918 | „Principessa Laetitia” | Włochy | 4011 | zatopiony |
15 marca 1918 | „Clan Macdougall” | Wielka Brytania | 4710 | zatopiony |
17 marca 1918 | „Tripoli” | Włochy | 1743 | zatopiony |
18 marca 1918 | „Utrecht” | Marine nationale | 293 | zatopiony |
19 marca 1918 | „San Francesco Di Paola” | Włochy | 70 | zatopiony |
19 marca 1918 | „Giovanni Albanesi” | Włochy | 497 | zatopiony |
20 marca 1918 | „Angelo Raffaele” | Włochy | 53 | zatopiony |
21 marca 1918 | „Dante C” | Włochy | 129 | zatopiony |
25 marca 1918 | „Carlo Splendor” | Włochy | 105 | zatopiony |
26 maja 1918 | „Le Gard” | Francja | 1658 | zatopiony |
27 maja 1918 | „Carmela” | Włochy | 128 | zatopiony |
27 maja 1918 | „Uganda” | Wielka Brytania | 5431 | zatopiony |
30 maja 1918 | „Pietro Maroncelli” | Włochy | 5143 | zatopiony |
3 czerwca 1918 | „Mecanicien Donzel” | Francja | 8277 | zatopiony |
27 września 1918 | „Hatasu” | Wielka Brytania | 3193 | zatopiony |
1 października 1918 | „Francoli” | Hiszpania | 1241 | zatopiony |
RAZEM | zatopione: | 40 | ||
uszkodzone: | 7 |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ UB 49 ↓ podaje, że okręt został zamówiony 20 maja 1916 roku.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181 podają, że zbiorniki okrętu mieściły od 78 do 86 ton paliwa.
- ↑ UB III ↓ podaje, że dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 75 metrów.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111 podaje, że załoga okrętu liczyła 36 osób.
- ↑ Statek został podniesiony 12 marca 1918 roku i po naprawie powrócił do służby[40] .
- ↑ Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
- ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 56.
- ↑ a b Kaack 2023 ↓, s. 44.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 56–57.
- ↑ a b c d e f g Rössler 1989 ↓, s. 57.
- ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 362.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 111.
- ↑ a b c d e f g h Möller i Brack 2004 ↓, s. 46.
- ↑ a b c d Kaack 2023 ↓, s. 45.
- ↑ a b c d e f g Gröner 1985 ↓, s. 53.
- ↑ Blohm & Voss ↓.
- ↑ a b c d e UB 49 ↓.
- ↑ a b c d e Gogin 2024 ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 110.
- ↑ a b c d e f g h Gröner 1985 ↓, s. 52.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181.
- ↑ a b UB III ↓.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 28–29.
- ↑ a b Williamson 2016 ↓, s. 29.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 52–53.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ Hans von Mellenthin ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 364.
- ↑ Caracas ↓.
- ↑ Theodora ↓.
- ↑ Moina ↓.
- ↑ a b c d e uboatsucc ↓.
- ↑ a b c d e f Wwlossesbrms 3 2011 ↓.
- ↑ Hunsbridge ↓.
- ↑ Clan Ferguson ↓.
- ↑ Brodmead ↓.
- ↑ Casa Blanca ↓.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 529–530.
- ↑ Koszela 2019 ↓, s. 216–217.
- ↑ New York ↓.
- ↑ San Francesco Di Paola_1 ↓.
- ↑ a b Giuilo S ↓.
- ↑ Attualita ↓.
- ↑ Regin ↓.
- ↑ a b Suruga ↓.
- ↑ Stromboli ↓.
- ↑ Monte Bianco ↓.
- ↑ Piemonte ↓.
- ↑ Caboto ↓.
- ↑ Umballa ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 407.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 562.
- ↑ Caterina ↓.
- ↑ Lysi ↓.
- ↑ Elsa ↓.
- ↑ Ada ↓.
- ↑ Paolo Merica ↓.
- ↑ Fanny ↓.
- ↑ Lavoro ↓.
- ↑ Lucia Martini ↓.
- ↑ General Church ↓.
- ↑ G32 ↓.
- ↑ Mette ↓.
- ↑ S. Francesco Di Paola D. ↓.
- ↑ Umta ↓.
- ↑ Principessa Laetitia ↓.
- ↑ Clan Macdougall ↓.
- ↑ a b Tripoli ↓.
- ↑ Utrecht ↓.
- ↑ San Francesco Di Paola_2 ↓.
- ↑ Giovanni Albanesi ↓.
- ↑ Angelo Raffaele ↓.
- ↑ Dante C ↓.
- ↑ Carlo Splendor ↓.
- ↑ Le Gard ↓.
- ↑ Uganda ↓.
- ↑ Carmela ↓.
- ↑ Pietro Maroncelli ↓.
- ↑ Mecanicien Donzel ↓.
- ↑ Adolf Ehrensberger ↓.
- ↑ Hatasu ↓.
- ↑ Francoli ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 454.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 457.
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 244.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- British merchant ships lost to enemy action. Part 3 of 3 – September 1917–November 1918 in date order. naval-history.net, 2011-02-08. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914–1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UB48 (UB III) medium submarines (1917 – 1918). Navypedia. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Ada. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Angelo Raffaele. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Attualita. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Brodmead. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Caboto. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Caracas. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Carlo Splendor. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Carmela. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Casa Blanca. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Caterina. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Clan Ferguson. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Clan Macdougall. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Dante C. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Elsa. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Fanny. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Francoli. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: G32. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: General Church. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Giovanni Albanesi. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Giuilo S. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Hatasu. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Hunsbridge. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Hans von Mellenthin. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Lavoro. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Le Gard. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Lucia Martini. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Lysi. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Mecanicien Donzel. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Mette. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Moina. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Monte Bianco. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: New York. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Adolf Ehrensberger. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Paolo Merica. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Piemonte. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Pietro Maroncelli. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Principessa Laetitia. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Regin. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: S. Francesco Di Paola D.. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: San Francesco Di Paola. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: San Francesco Di Paola. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ships hit by UB 49. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Stromboli. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Suruga. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Theodora. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Tripoli. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UB 49. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UB III. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Uganda. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Umballa. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Umta. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Utrecht. uboat.net. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- Ulf Kaack: Niemieckie okręty podwodne: pełna historia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2023, seria: Panorama Techniki Wojskowej. ISBN 978-83-7020-879-0.
- Witold Koszela: Zapomniana flota. Okręty Austro-Węgier w I wojnie światowej. Oświęcim: Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-199-2.
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.